Nchi yetu Tanzania,
wapi inakwenda?
Na Maggid
Mjengwa,
Ndugu zangu,
Juzi hapa nilisiamama kijiji cha Ifupira
kule Mufindi. Nilimpa lifti mama aliyekuwa akitoka kwenye kazi ya kibarua cha
kuvuna chai kwenye moja ya mashamba ya wakulima
wakubwa wa chai wa kule Mufindi.
Anaitwa Mama Glad, alionekana kuwa
aliyechoka sana baada ya kazi ngumu ya siku nzima. Ujira wake?
Shilingi elfu tatu na mia tano kwa siku. Ni kazi ngumu na
malipo haba.
Inanikumbusha wimbo wa zamani walioimba
wazee wetu;
“ Tumewalimia bure, mashamba ya wakoloni
Nusu mraba, mshahara chumvi!”
Ni kweli, wazee wetu miaka hiyo walilima
mashamba ya makabaila kwa mishahara ya nusu kibaba cha chumvi. Na leo
hii, miaka hamsini baada ya uhuru, kuna Watanzania wenzetu
wanaofanya kazi ya vibarua kwenye mashamba ya makabaila wanaoitwa wawekezaji .
Wanafanya kazi ngumu kwa mishahara isiyotosha hata kununua kilo ya
nyama. Kiko wapi chama cha Wafanyakazi vibarua wa mashambani?
Mama Glad anazungumzia ugumu wa maisha
unaomfanya azime kibatari chake kabla ya saa nne usiku. Ndio, mafuta
ya taa yamepanda bei. Mama Glad ananunua mafutaya taa kwa kipimo cha
koroboi. Leo ananunua koroboi ya mafuta kwa shilingi mia mbili.
Koroboi ni kipimo cha chini kabisa cha ujazo wa mafuta ya taa.
Mama Glad ananiambia, kuwa mwaka jana kipimo
hicho hicho alinunua kwa shilingi hamsini. Bei ya mafuta ya taa imepanda na ujira wake uko pale pale. Bado anapokea
shilingi elfu tatu na mia tano kwa siku. Na akiumwa kiasi cha
kushindwa kwenda kibaruani? Basi, hana anachokipata kwa siku hiyo.
Na kwa ujira wa elfu tatu nam ia tano ikumbuke bei ya sukari Mafinga kwa sasa
ni shilingi elfu mbili na mia tano. Bado Mama Glad hajanunua unga au
mchele. Anahitaji kitoweo pia. Maisha
yamekuwa magumu kwa Mtanzania wa kawaida.
Maelezo ya Mama Glad yanatuachia tafsiri
nyingi. Ona hapa, miaka 50 baada ya uhuru, Mama Glad amepoteza matumaini ya
kutumia taa ya umeme nyumbani kwake, na hakika ya kutumia kibatari pia imeanza
kupotea. Na kupanda kwa gharama ya umeme kunaongeza mzigo wa gharama
za maisha kwa Mama Glad na Watanzania wengine kwa mamilioni, maana , bei ya
bidhaa na huduma nyingine zimepanda na zitaendelea kupanda kama haziachukuliwa
hatua sahihi za kukabiliana na mfumuko huu wa bei unaoendelea sasa.
Na ya mama Glad yananikumbusha asubuhi moja
nikiwa mjini Iringa. Niliongozana na watoto wangu wawili kwenda
sokoni kupata mahitaji ya nyumbani. Ni pale Soko Kuu la Miyomboni. Sokoni pale
nilisimama ili ninunue bamia, nyanya chungu na njegere. Aliyejitokeza kuniuzia
alikuwa msichana mdogo wa chini ya miaka 13. Alifanya biashara ile akiwa amekaa
chini juani.
Niliingiwa na simanzi kubwa, maana msichana
yule alikuwa na umri uliokaribiana na watoto wangu. Nao niliwaona wakimwangalia
mtoto mwenzao ambaye ameacha kuwa mtoto na kuchukua majukumu ya watu wazima.
Nilimwuliza jina lake, anaitwa Rehema. Alifanya biashara ili arudi nyumbani na
senti za mahitaji mengine ya nyumbani. Alitumwa na wazazi wake.
Ndivyo alivyonieleza, nilimwamini. Nimesikia simulizi kama hizo kabla.
Nilimpa noti ya shilingi elfu mbili. Nilivyoona
kuwa alivyonifungia vimejaa mfuko, nikamwuliza kama kuna hela nyingine napaswa
kuongeza. Alinijibu; ” Wewe ndio unanidai shilingi mia tatu, ngoja nikatafute
chenji”. Nikamwambia asiende kutafuta chenji. Mia tatu ile abaki nayo.
Ilinitia simanzi zaidi. Hakika, msichana Rehema
hakuwa na kosa. Tatizo ni la kimfumo zaidi. Ndio, tunazidi
kuukumbutia ubepari, mfumo unaozidi kuongeza idadi ya masikini, idadi ya
wanaoshindia mlo mmoja kwa siku, idadi ya wanaopitisha siku kama walivyoipokea.
Idadi ya wasio na ajira na wasio na hakika ya kupata huduma bora za msingi za
kijamii ikiwamo elimu na afya.
Na kuna wanaochuma na kisha kujitangaza kuwa
wanawasaidia yatima na wenye kuishi kwenye mazingira magumu. Watu
hawa walipaswa pia kulipa kodi zitakazosaidia kugharamia
elimu na afya za wanyonge walio wengi. Ndio, katika mfumo huu wa soko huria
tulipaswa tujenge nidhamu ya kukusanya kodi ili zisaidie kuinua uchumi wa nchi
na ustawi wa jamii. Iliwezekana huko nyuma, inawezekana sasa.
Maana, hii ni nchi yetu.Hatima yetu kama watu
binafsi, kama vikundi vya watu na kama taifa inatutegemea sisi wenyewe.
Umasikini wa watu wetu ni umasikini wetu. Kiitikadi mimi ni ‘ Social Democrat’
na bado naamini mfumo wa enzi za Mwalimu wa Ujamaa na Kujitegemea bado una
nafasi katika jamii yetu.
Mfumo wa Ujamaa na Kujitegemea uliofanyiwa
mabadiliko ya kimsingi unaweza kutuhakikishia ulinzi wa maslahi ya nchi yetu.
Ni kwa sera zenye kuhakikisha usawa wa watu. Sera zitakazohakikisha kodi
inakusanywa na kutumika katika yaliyo muhimu na yenye kumsaidia pia mwananchi
wa chini katika nchi yetu. Mwananchi aweze kupata elimu bora na huduma bora za
afya kati ya mengineyo ya msingi.
Tuazimie sasa kuwajibika kwa pamoja kwa maslahi
ya nchi yetu. Na tukifanya ajizi, tutaigeuza nchi yetu kuwa ‘ nyumba ya
njaa’. Nimeamua kubaki kuwa Mjamaa. Nahitimisha.
(Makala hii imechapwa kwenye gazeti Mwananchi
Jumapili, Januari 22, 2012)
